Kredi puanı, birçok faktör göz önüne belirlenir. Ancak bu faktörleri bilmeden önce kredi puanı hakkında bilgi sahibi olmak gerekir.
Kredi Puanı Nedir?
Kredi puanı; kredi ya da kredi kartı sahibi olmak için başvuran bireylerin, başvurunu taleplerini onaylamak için dikkat ettikleri unsurlardan biridir. Puan ne kadar yüksek olursa olumlu cevap verme oranı o kadar artar. Kredi puanının diğer adı kredi notudur. Aslında bir tür bankacılıktaki özgeçmişiniz denilebilir. Bu not, Kredi Kayıt Bürosu tarafından belirlenir. Her banka, kredi puanını belirleyemez. Sadece Kredi Kayıt Bürosu (KKB) tarafından yetki verilen Findeks Bankalar belirleyebilir. Bu Findeks Bankalardan kredi notunuzu kolaylıkla öğrenebilirsiniz. Bu bankalara başvuru yapmakta avantaj sağlar.
Kredi Puanı Ne İşe Yarar?
Kredi puanı, bankalara göre risk durumu demektir. Bu risk durumu sayesinde bankalar, finansal taleplere olumlu ya da olumsuz cevap verir. Kredi başvurusunda bulunulduğunda birçok değerlendirmeler yapılır. Puan düşük ise bu değerlendirmelerin yapılma zahmetine girilmez. Bu sayede personelden ve zamandan tasarruf etmiş olur.
Sadece kredi notu ile bir şey yapılamaz. Kişinin gelir düzeyi, çalıştığı yer, mesleği, ailenin gelir durumu ve varsa ek gelirlerde göz önüne alınır. Örneğin; kredi başvurusunda bulunan kişi geçmişte kredi borçlarını düzenli ödememiş olabilir. Ancak sonrasında düzenli bir işe girmiş, evlenmiş ya da maddi durumunu düzeltmiş olabilir. Böyle durumlar düşünülerek kişiye bir şans daha verilir. Ama bu şans verilmeden önce bu unsurlar muhakkak incelenir. Bu unsurlar dışında başka unsurlar da istenebilir. Bu tamamen bankaya bağlıdır. Ancak her banka ne olursa olsun ilk kredi puanına bakar.
Kredi notunu her bankaların hesaplayamamasının nedeni, tek bir kritere göre belirlenmemesidir. Bu yüzden bütün kriterleri göz önüne alabilecek Findeks Bankalar kurulmuştur. Böylelikle kredi notu doğru değerlendirilmiştir. Kredi Kayıt Bürosu’nu (KBB) 9 banka birlikte kurmuştur. Ancak ülkemizdeki tüm aktif bankalar bu kuruma üyedir. Dolayısıyla verilerini paylaşmaktadır.
Her bankanın, kredi puanı eşiği farklıdır. Yani A Bankası kredinizi onaylamış olsun. Başka bir B Bankası başvurunuzu onaylayabilir. Burada önemli olan nokta, hangi bankayla sürekli çalıştığınızdır. Maaşınızın yattığı bankanın, diğer bankalara göre kredi verme olasılığı yüksektir.
Kredi notunuz düşükse ve acil krediye ihtiyacınız varsa bir avantajdan yararlanabilirsiniz. Her bankanın çok kredi verdiği bir zaman dilimi vardır. Bu zaman dilimi genellikle yılsonları ya da bayramlardır. Bu zamanlarda başvuru yapabilirsiniz. Ayrıca bazı şubelerin, kendilerine ait kredi hedefleri vardır. Bu bankaları bulduğunuzda kredi alma olasılığınız yükselir.
Kredi Puanı Nasıl Hesaplanır?
Kredi Kayıt Bürosu, birçok faktörü göz önüne alarak, kredi notunu belirler. Yani birçok bileşeni bir araya getirir ve ortalamasını alır. Bu kriterler, dönemsel olarak değişir ya da yeni faktörler eklenebilir. Ancak bazı kriterler ne olursa olsun değişmez. Bunlar; ödeme alışkınlıkları, mevcut borç durumunuz, yeni kredi almanız ya da talepte bulunmanız, kredi kullanım yoğunluğu ve diğer faktörlerdir.
Kredi puanınızın %35’lik kısmını ödeme alışkanlığınız belirler. Kredinizi ya da kredi kartlarınızı ne aralıklarla ödediğiniz çok önemlidir. Maaşınız çok yüksek bile olsa düzenli ödeme alışkanlığınız yoksa kredi notunuz düşürülür. Bu da kredi başvurularınızı olumsuz olarak etkiler.
Kredi kartı ya da kredi taksitleriniz, söz verilen süreden 1 ya da 2 gün sonra bile ödense, puanınızı olumsuz etkiler. Bir gecikme olarak kabul edilir. Bunun dışında maaş tarihiniz ile taksit tarihiniz arasında bir uyuşmazlık varsa bu da olumsuz olarak değerlendirilir. Bu yüzden maaş tarihinizden bir gün sonraki tarihi taksit ödeme tarihi olarak ayarlayabilirsiniz. Ne kadar gün aksatırsanız, bu size o kadar olumsuz olarak geri döner. Özellikle diğer aya aksayan taksitler, kredi notunu çok olumsuz etkiler. Belli bir süre sonra da uyarılar gelmeye başlar.
Ödeme alışkanlığınız gibi mevcut borç durumunuzda kredi notunuzu %35 oranında etkiler. 2016 yılına kadar mevcut borç durumu %25 oranında etkiliyordu. Ancak sonrasında bu oran %35’e çıkartıldı. Ne kadar çok borç varsa ödenmesi o kadar zordur. Bu da kredi notunu olumsuz etkiler. Bankalar, bu kişilere kredi vermek istemez. Çok borcunuz olmasına rağmen düzenli bir ödeme alışkanlığınız varsa bu kredi notunuzu çok etkileyebilir. Ancak bu oran oldukça düşük bir ihtimaldir. Mevcut borçlarınıza bakılırken, kredi kartı limitlerinize de bakılır. Çok yüksek kredi limiti olan kişiler, düzenli ödeme yapsa dahi kredi puanınızı olumsuz etkiler. Çünkü bu bankalar için oldukça risklidir.
Kredi talebinde fazla bulunmak ve yeni kredi almakta kredi puanınızı olumsuz etkiler. Bu oran %11’dir. Bu oran gelir durumuza göre de değişiklik gösterebilir.
Kredi kullanım yoğunluğunuzda kredi notunuzu %10 oranında etkiler. Bu oran kişiye göre de değişiklik gösterebilir. Oran artabileceği gibi azaltılabilir.
Diğer faktörler, o anki duruma ve piyasaya göre değişiklik gösterir. Bazı durumlarda ret cevabı da göz önüne alınabilir.
Kredi Puanı Nasıl Yükseltilir?
Kredi puanı, öncelikle düzenli ödemeler ve az kredi talebiyle düzeltilebilir. Geliriniz ile gideriniz birbirine denk ya da gelirinizin çok olması gerekir. Ayrıca kredi limitiniz ne kadar fazla ise notunuz o kadar düşer. Bu yüzden limiti az kredi kartı tercih etmelisiniz.
Ödeme günleri ile gelir günleri arasında bir bağlantı olmalıdır. Örneğin; ödeme gününüzü maaş gününden bir gün ya da bir hafta sonrasına belirleyebilirsiniz. Böylelikle istenilen bir durum olduğunda, (maaş yatmaması gibi) olumsuz etkilenmezsiniz. Bu da kredi notunuzu etkilemez.
Herkesin Kredi Puanı Var Mıdır?
Herkesin, kredi puanı yoktur. Bankayla hiç işi olmamış ya da kredi hesabı olmayan kişilerin kredi puanı olmaz. Bu ne kadar avantaj gibi dursa da aslında bir dezavantajdır. Çünkü banka sizi tanımadığı için herhangi bir kredi başvurusunda olumlu dönüş yapmayacaktır. Bu yüzden kredi notunuzun olması gerekir.
Kredi notunuzun olması içinde maaşınızı aldığınız bankadan küçük limitli bir kredi kartı başvurusunda bulunabilirsiniz.
Kredi Puanı 0 Ne Demek?
Kredi puanınızın 0 olması, daha önce banka ile kredi konusunda bir işinizin olmadığı anlamına geliyor. Yani biraz önce bahsettiğimiz konunun aynısıdır. Bunun için kredi çekip kredi notunuzu oluşturmalısınız.
Düzenli ödeme ve az limit size her zaman avantaj sağlar.
Kredi Puanı Düşük Olanlar Kara Listeye Girer Mi?
Ödeme alışkanlığının ve diğer belirttiğimiz durumlarının olmamasından dolayı kredi notunuz düşer. Ancak bu kara listeye alındığınız anlamına gelmez. Kara listeye girmeniz için hiç ödeme yapmamanız ya da belli bir ödeme sonrasında ödemeyi kesmeniz gerekir. Bu durumlarda birçok defa uyarı alırsınız. Uyarılara cevap vermeme ve dikkate almama durumlarında kara listeye alınırsınız. Kredi ve kefil olduğunuz durumlarda 90 gün süre verilir. 90 gün süre içerisinde ödemeniz gerekir. Yoksa yasal takibe girersiniz. Sonrasında ise hem Kredi Kayıt Bürosu hem de TBB Risk Merkezi tarafından kara listeye alınmış olunursunuz. Kara listeden çıkmak için borcunuzu peşin olarak ödemeniz gerekir. Ödeme gerçekleştikten sonra kara listeden çıkarılırsınız.
