Bankalardan alınan kredilerin gecikmesinden, ödememe riskinden doğan sebeplerden dolayı kredi sicilinin kötü yönde etkilenmesinden kaynaklı güvenin zedelenmesi ortaya çıkar.
Bankalar kredi verirken güven sorunun oluşmasına dikkat ederler. Bankalarda güven zedelenmesi kişiye veya kuruma verilecek olan kredi limitini veya durumunu oldukça etkilemektedir. Bu sebeple ödemelerin düzenli ve zamanında yapılmasında fayda olacaktır. Bazı durumlarda kredi notu ile kredi sicilinin karıştırıldığını söyleyebiliriz.
Kredi sicilinin riske düştüğü durumlarda bankalar kredi verirken hata bankalar kredi vermemek için özen gösterirler. Ve en çok sicili temiz olamayan için kredi çekilmesi bazen imkansız hale gelebiliyor.
Kredi Sicilinin Düzeltilmesi
- Öncelikli olarak kredi ödemelerinin ödemesine dikkat edilmeye başlanması gerekiyor.
- Sonraki ödemeler kısmında dikkat edilmesi
- Her ay kredinin veya kredi kart hesabının düzenli ödemeye dikkat edilmesi
- Mümkünse yapılandırma istenmesi ve yapılandırmanın ödemesine özen gösterilmesi gibi durumlarda düzeltme imkanı olmaktadır.
Kredi Notu ile Kredi Sicilin Karıştırılması
Kredi sicili bankalar açısından müşterinin bankayla olan bütün ilişkilerin raporlandığı bir düzendir. Yani bankalardaki kredi sicili tüm krediler, kredi limitleri, kredili mevduat hesaplarını ve kredi kartları limitlerinin yer aldığı bilgiler içerir.
Kredi notu ise finansal geçmiş ile alakalı olan ve ona yön belirleyen bir sayısal değerlerin tümüdür. Finansal verilerin değişmesiyle hareket eden bir sisteme sahiptir. Bu finansal sisteme göre not düşer veya artar. Bu yüzden bu iki kavram genel olarak karıştırılmaktadır. Fakat aslında mantığı bir tanesi ödeme durumunu belirlerken, diğeri ise bu ödeme güçlüğünü genel olarak finansal hareketlere bağlı olarak hareket etmesiyle alakalı olduğunu söyleyebiliriz.
Kredi notu için bir bankanın bile notu vardır kredi notu sadece kişilere değil şirketler grubuna ve bir bankaya bile verilmektedir. Hemen hemen birçok kurumun kredi notu verilmektedir. Kredi notu olarak kendi ülkemizin notu bile verilmektedir. Bu sayede diğer ülkelerin yatırım yapılıp yapılmayacağına karar vermesine yarayan bir notlama sistemidir. Ülkeler bazında önemli bir notlama sistemi olduğunu söylemekte fayda vardır.
Kredi Kayıt Bürosu
Kişilere veya şirketlerin ödeme durumlarıyla ilgili tutulan ödeme raporunun bu sistemde kayıt edildiğini söyleyebiliriz. Buradaki düzende kişilerin her türlü ödeme durumlarını veya ödememe durumlarıyla ilgili bir kayıt düzeni oluşturulmaktadır. Oluşturulan kayıtlarda ödeme durumu veya ödememe durumların tespit edilmesi için kurulmuştur. Bu sistem üzerinden bankalar kime kredi limiti oluşturacağını belirlemektedir. Bu sayede kişilerin bilgilerine ulaşımı kolaylaşmaktadır. Verilerin kayıt altına alındığı ve diğer bankalara sunulduğu bu bilgiler sayesinde bankacılar kime güvenip güvenmeyeceğini daha kolay anlaşılabiliyor.
Kredi Sicili Puanlandırması Sistemi
Kredi sicilinin puanlandırılması genelde bankaların öncelik derecesine bağlı olarak belirlenmektedir. Bu puan sistemi genelde bankalar kendi durumlarına göre puanlamaktadırlar.
- 1-699 arası puanlaması kredi sicili grubu bakımından Yüksek riskli, kredi kullanma ihtimali Çok düşük olarak,
- 700-1099 arası puanlama kredi sicili grubu bakımından Orta riskli, kredi kullanma ihtimali Düşük olarak,
- 1100-1499 arası puanlama kredi sicili grubu bakımından Düşük riskli,kredi kullanma ihtimali Gelire bağlı olarak,
- 1500-1699 arası puanlama kredi sicili grubu bakımından İyi, kredi kullanımı ihtimali yüksek
- 1700-1900 arası puanlama ise kredi sicili grubu bakımından Çok iyi, kredi kullanma ihtimali Çok Yüksek olarak puanlama ve derecelendirme yapılmıştır.
Kredi Not Verilmesi
Burada kullanılan puanlamalarda kişilerin verilerini kredi ödemelerinin ne derecede ödeme yaptığını anlatılmak için sistemsel olarak yapılmaktadır. Kredilerde ve kredi adı altında bankanın müşterilere verdikleri bu puanlama sisteminin bankalar acısından avantajlı görünse de müşteriler açısından bu oldukça risk oluşturmaktadır. Bir kredi kartının borç ödemesinin gecikmesi bile negatif bir azaltmaya sebep olmaktadır. Oluşan her bir düşüşte, kişisel değerin kredibilitesini olumsuz yönde etkilemesine sebep olmaktadır.
Her notun düşmesi sicili olumsuz yönde etkileyip bankaların kredi verme konusunda çekimser davranmasına sebep olup, hatta kredi vermemektedirler. Bu sebeple kredilerin vermeyişi iş aksaklığına da sebep olmaktadır.
Sicilin Temizliği
Kredi sicilinin temizlenmesi yukarda da belirttiğim gibi mümkün olan bir durumdur. Temizliğin ve kendisini aklaması uzun bir süreç olsa da dikkat edilmesi durumunda mümkün olacaktır. Eski borçların kapatılması ve tüm diğer banka ilişkilerin düzeltilmesi gerekmektedir.
Örneğin; bir bankadan alınan kredi kartının düzenli ödemesinin yapılmaması, aksatılması durumunda kredi kartı ödemelerin tümünü kapadıktan sonra diğer bankalar tarafından 2 sene boyunca kredi kartı verilmediğini söylemek istiyorum.
Diğer bankalar bu ödemeleri ve borcumu ödememde sorun yaşamamdan dolayı diğer bankalar 2 sene boyunca kredi kartı ve kredi limiti vermeyecekleri beyan ettiler. Temizlenme sürecinin biraz uzun süreceğini fakat 2 sene boyunca hiçbir yere başvurmadan ve herhangi bir kredi talebinde bulunmayınca da sicilin sıfırlanması söz konusu olduğunu söylemek isterim.
Sistemdeki mantık aslında sicilini temizle biz sana yeniden güvenelim ki yeni krediler açabilelim dediği için bu şekilde güven tazelemek istediği için zaman geçmesini beklemektedir. Zaman geçtikçe belki ödeme konusunda düzenli bir sistem oluşturmuş ve ödeme yapacağına dair yeni düzenler içine girmiştir.
Her durumda önce bir temizlenip, bunun üzerinden bir zaman geçtikten sonra banka güven tazeleyip tekrardan kredi limiti açmak için özen gösterir. Yani aslında aldığım kredi kartının dönüşümünü yapmazsak da ne olacak düşüncesi, nelere sebep olduğunu anlatıldığı faydalı bir yazı olmuştur.
